१२ जना कोरोना संक्रमितमा भेटियो म्यूकोर्माइकोसिस,यस्ता छन् बच्ने उपाय

काठमाडौं । कोभिड–१९ भएका बिरामीमा आँखा बिगार्ने म्यूकोर्माइकोसिस अर्थात् एक प्रकारको कालो ढुसीका संक्रमित नेपालमा पनि बढेका छन् । बेलायतमा देखिएको यो संक्रमण नेपालमा पनि १२ जनामा पुष्टि भएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । दश दिनअघि मन्त्रालयले तीन÷चार जनामा कालो ढुसीको संक्रमण देखिएको जानकारी दिएको थियो । तर, अहिले म्यूकोर्माइकोसिसका १२ वटा रिपोर्ट फेला परेको छ । वीरगन्ज, नेपालगञ्ज र काठमाडौं लगायत स्थानका अस्पतालबाट कालो ढुसीको संक्रमण फेला परेका हुन् ।

नेपालमा सुरुमा सीमावर्ती शहर वीरगन्जबाट कालो ढुसीको सङ्क्रमणबारे मन्त्रालयलाई रिपोर्ट गरिएको थियो । भारतको नयाँदिल्लीमा कोरोना संक्रमितहरुमा अत्याधिक मात्रामा ब्ल्याकफंगसको समस्या देखिएपछि यसलाई महामारीको रुपमा नै घोषणा गरिएको छ । नेपालमा पनि यो संक्रमण देखिएपछि फेरि त्रास फैलिएको छ । कोरोना संक्रमित विरामीहरुमा अनुहारमा अत्याधिक दुखाइ, आखामा समस्या तथा अनुहार सुन्निने लगायतका समस्या यसले देखाउछ । नेपालगञ्जमा यो समस्या देखिएपछि उपचार पद्धति र औषधि खोज्दै काठमाडौंसम्म आइपुगेका छन् ।

कोरोना संक्रमणबाट मुक्त भएर घर गएपनि आँखामा अर्को समस्या देखिएको विरामीको गुनासो छ । अस्पताललाई आफनो समस्या सुनाउदा पनि उपचारपद्धति र औषधिमै नेपालगञ्जका चिकित्सक अलमलिए । अत्यन्त पिडादायीक यो रोगको उपचार पनि निकै झन्झटिलो र महंगो भएको विरामीका आफन्तले गुनासो गरेका छन् । दैनिक लाखौ खर्च गरेरपनि औषधि तथा उपचार पाउनै कठिन भएकोले सर्तकता अपनाउन सबैलाई उनीहरुले आग्रह गरेका छन् । त्रिवि शिक्षण अस्पताल, वीर अस्पताल तथा नर्भिक अस्पतालमा कालो ढुसीका विरामीको उपचार भइरहेको छ ।

त्रिबी शिक्षण अस्पतालमा मात्रै ४ जनाको उपचार भइरहेको छ । शिक्षण अस्पतालमा कोभिड व्यवस्थापनमा खटिनुभएका छातीरोग विशेषज्ञ डा. निरज बमका अनुसार नेपालगञ्जका १ जना र काठमाडौका ३ जनाको अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ । संक्रमितहरुमा स्टेरोइड र टोसिलिजुमावइन्जेक्सनको अत्याधिक प्रयोग गर्दा रोग प्रतिरोध क्षमता घटाइदिने भएकाले ती औषधिहरुको प्रयोग गरिएका संक्रमितहरुमा यस्तो समस्या बढी देखिएको र आगामी दिनमा सर्तकता नपनाए महामारीको रुप लिन सक्ने चिकित्सकको चिन्ता छ । म्युकोरमाइकोसिस एक प्रकारको दुर्लभ संक्रमण हो जसको बेलैमा निदान र उपचार नभए बिरामीको मृत्यु समेत हुने चिकित्सकहरु बताउछन् ।

अहिलेसम्म १२ जनामा यो संक्रमण देखिदा र बिरामीले सास्ती पाउँदा सरकारले खासै प्राथमिकता दिएको देखिदैन । कोरोना संक्रमितबाहेक अंग प्रत्यारोपण गरिएका, क्यान्सरको उपचार गराइरहेका बिरामी, मिर्गौला सम्बन्धी समस्या भएका दीर्घ बिरामीमा पनि यो संक्रमणको जोखिम हुने बताइएको छ । कोरोना संक्रमणले जनजीवन नराम्ररी प्रभावित भइरहँदा संक्रमणमुक्त भएकाहरुमा म्युकोर्माइकोसिस (कालो ढुसी) को संक्रमण देखिएपछि मानिसहरुमा चिन्ता र त्रास झनै बढेको छ ।

जनस्वास्थ्यविद्हरुले एक महिनाभित्रमा यो संक्रमण बढेर डेढ सयको संख्यामा पुग्ने चेतावनी दिइसकेका छन् । भारतमा १२ हजार भन्दा बढीमा कालो ढुसीको संक्रमण देखिएका छन् भने २ सय जनाको मृत्यु भइसकेको छ । नेपालमा भने कोभिड–१९ का संक्रमण वा संक्रमणमुक्त भएका बिरामीमा यसको संक्रमण देखिए पनि यसबाट मृत्यु भएको आधिकारिक पुष्टि सरकारले गरेको छैन । तर, वीरगञ्ज र बाँकेका अस्पतालहरुमा यसको संक्रमण देखिएका बिरामीको मृत्यु भएको चिकित्सकहरु बताउँछन् । सामान्य हिसाबमा दुर्लभ मानिने यो संक्रमण ओसिलो ठाउँमा हुने जोखिम बढी छ ।

जब मानिसको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता निकै कमजोर हुन्छ, त्यतिबेला यसको संक्रमण हुने जोखिम बढी हुन्छ । पछिल्लो समय नेपालमा आँखा, नाक र अनुहार बिगार्ने कालो ढुसीको संक्रमण कोभिड–१९ संक्रमित वा संक्रमण मुक्त भएका व्यक्तिहरुमा देखिएका छन् । यो संक्रमण विरलै देखिन्छ, तर संक्रमण गम्भीर भए प्राणघातक पनि हुनसक्ने भएकाले समयमै ध्यान पु¥याउनु आवश्यक देखिन्छ ।
कालो ढुसीको प्रारम्भिक लक्षण
–अनुहार, नाक, मुख, आँखा वरिपरि दुख्ने
–आँखा र नाक सुन्निने, रातो हुने वा दुख्ने
–नाकको वरिपरिको छालाको रंग कालो हुँदै जाने
–नाकबाट रगत जस्तो तरल पदार्थ बग्ने
–बाक्लो सिंगान आउने
–आँखाको ढकनी सुनिने र दुख्ने, आँखाले धमिलो देख्ने
–दाँत दुख्ने वा हल्लिने
–टाउको भारी हुने
–ज्वरो आउने
–अचेत हुने, बरबराउने हुन्छ
कालो ढुसी संक्रमणबाट बच्ने उपायहरु
–सफा र सुख्खा मास्क प्रयोग गर्ने, डिस्पोजल मास्कको पुनः प्रयोग नगर्ने
–नियमित रुपमा हात धुने वा सेनिटाइजर प्रयोग गर्ने
–व्यक्तिगत सरसफाइमा ध्यान दिने
–धेरै धुलो भएको र ओसिलो ठाउँमा नजाने
–नुनिलो पानीले नाक सफा गर्ने
–पोमिडोन आयोडिन भएको तरल पदार्थले घाँटी र मुख कुल्ला गर्ने
–मधुमेह भएका बिरामीले सुगर नियन्त्रणमा राख्ने
–स्वास्थ्यकर्मीको सल्लाहमा मात्रै औषधि प्रयोग गर्ने
कालो ढुसीले गराउने संक्रमणको सुरुवाती चरणको पहिचान र उपचार गर्ने विधिबारे चिकित्सकहरुलाई सहयोग पु¥याउने उद्देश्यले सरकारलाई एडभाइजरी जारी गर्न सहयोग गरिएको छ ।

सरकारले सोही एडभाइजरीको आधारमा प्रोटोकल तयार पार्ने र सार्वजनिक गर्ने तयारी पनि गरेको छ । कालो ढुसीको उपचारमा प्रयोग हुने ‘एम्फोटेरिसिन बी’ औषधि नेपालमा अभाव छ । सरकारले तत्काल यसको व्यवस्था गरी उपचार र रोकथाममा समयमै ध्यान पुर्याउन जरुरी छ ।

थप समाचार

राजनीतिमा आउने कुलमानको तयारी, उर्जामन्त्रीले अनावश्यक दुख दिएको आरोप

कार्यवाहक प्रधानमन्त्री सिंहले भेटे राष्ट्रपति पौडेल

७ दमकल प्रयोग गरेर नियन्त्रणमा लिइयो चन्द्रागिरिमा भएको आगलागी

साँखुको सलम्बुटारस्थित आश्रयस्थलमा टिपर छिर्‍यो, तीन जनाको मृत्यु

भिट्ठामोड सुख्खा बन्दरगाह निर्माणमा सहयोग गर्ने प्रचण्डको प्रतिबद्धता

हमासलाई ट्रम्पको चेतावनी‘बन्दी रिहा नगरेमा एउटा पनि सदस्य बाँकी रहने…