चीनसँगको सम्बन्ध सुधारमा अमेरिकाको जोडबल

काठमाडौं । चीनबाट अमेरिकालाई सुरक्षा चुनौती छ भने साउदी अरबबाट सस्तो तेल आपूर्ति गरेर भण्डारण गर्दै महँगोमा बेचेर समृद्धिमा थप टेवा पु¥याउने स्वार्थ छ । यी दुवै देशसँग पछिल्लो समय अमेरिकाको सम्बन्ध बिग्रिएको छ । विग्रदो कूटनीतिक सम्बन्धका कारण वासिङ्टन सम्बन्ध सुधारमा लागेको छ । गतसाता चीनका रक्षामन्त्री ली साङफुले चीन र अमेरिकाबीच द्वन्द्व भएमा विश्वमा असह्य विपत्ति पैदा हुने चेतावनी दिएका थिए । यो विपत्ति टार्नका लागि बेइजिङ वासिङ्टनसँग संवादका लागि तयार रहेको बताएका थिए । त्यसको केही दिनअघि चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले विषम परिस्थिति आउन लागेको भन्दै सामनाका लागि तयार हुन आफ्ना सेनालाई निर्देशन दिएका थिए ।

बेइजिङबाट वासिङ्टनले प्राविधिक तथा सैन्य कारणले सुरक्षा खतरा रहेको बताउँदै आएको छ । पछिल्लो समय राष्ट्रपति सी र रक्षामन्त्री लीबाट यस्तो चेतावनी आएपछि वासिंटन बेइजिङसँग संवादका लागि तयार देखिएको छ । अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिंकेनले सम्बन्ध सुधारको प्रयासस्वरूप बेइजिङ भ्रमण गर्ने तयारी थालेका छन् । दशकदेखि चिसिएको द्वीपक्षीय सम्बन्ध सुधारका लागि उनी यही महिना चीन जाने बताइएको छ । फेब्रुअरीदेखि उनले बेइजिङ जाने तयारी थालेपनि हालसम्म पुगेका छैनन् ।

अमेरिकी हवाई क्षेत्रमा चीनले जासुसी बेलुन पठाएको घटनापछि वासिङ्टन बेइजिङसँग थप रूष्ट बनेको थियो । गत नोभेम्बरमा इन्डोनेसियाको राजधानी बालीमा भएको जी–२० सम्मेलनमा दुवै मुलुकका राष्ट्र प्रमुखहरुले सम्बन्ध सुधारका लागि आफूहरू तयार रहेको बताएका थिए । यसका लागि दुवै पक्षबाट सौहार्द संवादको पहल हुने उनीहरूको उदघोष थियो । तर जासुसी बेलुन प्रकरणका कारण कुनै पहलकदमी हुन सकेन ।

हालै जापानको हिरोसिमामा भएको जी–७ राष्ट्रको सम्मेलनमा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले दुई मुलुकको सम्बन्ध बेलुन प्रकरणपछि निकै चिसिएको बताएका थिए । बाहिर यस्तो चर्चा गरे पनि आन्तरिक रुपमा भने ह्वाइटहाउसले सम्बन्ध सुधारको पहल जारी नै राखेको अन्तराष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरुको दाबी छ । हाल ह्वाइटहाउसले बाइडेन र सीको टेलिफोन वार्ता गराउन खोजिरहेको छ । चीनले वासिङ्टनमा हालसालै आफ्नो राजदूत पनि पठाएको छ । दुई मुलुकको सैन्य संयन्त्रको सम्बन्ध भने हाल चिसिएको छ ।

चीनका रक्षा मन्त्री ली साङफुले अमेरिकी समकक्षी लोएड अस्टिनसँग भेटका लागि अस्वीकार गरेका थिए । आफ्नो सेनापतिमाथि अमेरिकी प्रतिबन्धका कारण उनले भेट्न अस्वीकार गरेका हुन् । चीनले इरान र अरबलाई मिलाएपछि इजरायल र अरबको सम्बन्धमा पनि सुधार ल्याउन सक्रिय हुने बताएसँगै अमेरिकाले अरबमा कूटनीतिक सक्रियता देखाएको जानकारहरूको बताएका छन् । चीनसँग कूटनीतिक सम्बन्ध सुधारका लागि पहल बढाएको अमेरिकाले साउदी अरेबियासँग पनि संवाद अघि बढाएको छ ।

मध्यपूर्वमा चिनियाँ मध्यस्थतापछि इरान र अरबको मेलमिलापपछि अमेरिकाले साउदीसँग कुनै संवाद गरेको थिएन । साउदी अरबले तेलको उत्पादन कटौती गर्ने निर्णय लिएको भोलिपल्टै ब्लिंकेन त्यहाँ पुगेका थिए । पेट्रोलियम पदार्थको सवालमा रूससँगको साझेदारी अमेरिकाले रोकेपछि रियाद वासिङ्टनसँग रूष्ट छ । आफ्नो कच्चा तेललाई विश्व बजारमा सरल पहुँचका लागि अमेरिकाले बाधा खडा गरिरहेको रियादको आरोप छ । रियाद र वासिङ्टनको सम्बन्ध सन् २०१९ देखि विग्रिएको थियो । अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले राष्ट्रपति हुनुअघिको अभियानमा रियादलाई असामाजिक भनेका थिए । आफू राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भए रियादलाई त्यसैगरी व्यवहार गर्ने उनको उदघोष थियो ।

थप समाचार

राजनीतिमा आउने कुलमानको तयारी, उर्जामन्त्रीले अनावश्यक दुख दिएको आरोप

कार्यवाहक प्रधानमन्त्री सिंहले भेटे राष्ट्रपति पौडेल

७ दमकल प्रयोग गरेर नियन्त्रणमा लिइयो चन्द्रागिरिमा भएको आगलागी

साँखुको सलम्बुटारस्थित आश्रयस्थलमा टिपर छिर्‍यो, तीन जनाको मृत्यु

भिट्ठामोड सुख्खा बन्दरगाह निर्माणमा सहयोग गर्ने प्रचण्डको प्रतिबद्धता

हमासलाई ट्रम्पको चेतावनी‘बन्दी रिहा नगरेमा एउटा पनि सदस्य बाँकी रहने…