नेपालमा ७५ हजार स्वास्थ्यकर्मीको अभाव, दुर्गममा सेवा गर्न जान चाहदैनन् चिकित्सक

काठमाडौं । नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्र हरेक जनताको पहुँचमा छैन । नेपालमा न पर्याप्त स्वास्थ्य संस्था छन्, नत चिकित्सक नै । जति स्वास्थ्य संस्था छन्, तिनीहरु समेत प्रभावकारी रुपमा चल्न सकेका छैनन् । पछिल्लो समय सार्वजनिक भएको तथ्याङ्कअनुसार नेपालमा अझै पनि झण्डै ७५ हजार स्वास्थ्यकर्मीको अभाव छ । संविधानको मौलिक हकमा सबै नागरिकले स्वास्थ्य सेवा पाउने उल्लेख छ । तर संविधान वा कुनै ऐन, नियममा लेखेर मात्रै नहुने रहेछ । लेखिएका कुरा कार्यान्वयन भएन भने त्यसको कुनै अर्थ रहँदैन । नेपालमा नागरिकको स्वास्थ्यसम्बन्धी हक अधिकारका लागि गरिएका वाचा र कार्यलाई हेर्दा त्यस्तै लाग्छ ।

जनसंख्याको तुलनामा अहिले देशभर झण्डै १५ हजारभन्दा बढि चिकित्सक र झण्डै ७० हजार नर्सको अभाव छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनकाअनुसार नेपालको कूल जसंख्याका लागि ३० हजार चिकित्सकको आवश्यकता रहन्छ । तर जति आवश्यकता छ त्यसको आधा भन्दा पनि कम चिकित्सकले स्वास्थ्य सेवा दिइ रहेका छन् । २०४८ साल अगाडि कायम रहेको चिकित्सकको दरबन्दीले अहिलेसम्म स्वास्थ्य संस्थाहरु चलिरहेका छन् ।

४८ सालदेखि दरबन्दि थप गरिएको छैन् । सरकारले कोरोना महामारीका बेलामा समेत ज्यालादारी र करारमा स्वास्थ्कर्मी नियुक्त गरेको थियो । यस्तो पारीपाटीको अन्त्य गरिनु पर्ने माग नेपाल चिकित्सक सघंको छ । मुलुकमा जति चिकित्सक छन्, उनीहरु पनि सेवा सुविधा भएका स्थानमा मात्रै सरुवा हुन चाहन्छन् । यसै कारण विकटका जिल्लामा चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीको अभाव देखिन्छ । तरपनि सरकारले विकट क्षेत्रमा स्वास्थ्यकर्मी खटाउन सकेको छैन् ।

सेवा सुविधाका दिन नसक्दा दुर्गम स्थानमा चिकित्सक नै जान मान्दैनन् । यसका लागि सरकारले सबै स्वास्थ्य संस्थामा खटिने चिकित्सक नर्स तथा स्वास्थ्यकर्मीको सेवा सुविधा पुनसर्वचार गर्नुपर्ने मनमोहन कार्डियोथोरासिक, भास्कुलर तथा ट्रान्सप्लान्ट सेन्टरका निर्देशक डा. उत्तमकृष्ण श्रेष्ठ बताउँछन् । स्वास्थ्य तथा जनसख्या राज्यमन्त्री उमेश श्रेष्ठका अनुसार स्वास्थ्य क्षेत्रमा कार्यरत चिकित्सकको अवस्था दयनीय छ । उनलै तत्कालै २० हजारको हाराहारीमा दरबन्दी थप गर्नुपर्ने भएकोले त्यही अनुरुप काम भइरहेको दाबी समेत गरेका छन् । यसले स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखिएको जनशक्तिको अभावलाइ हटाएर दुर्गममा समेत चिकित्सकलाई खटाउन सकिने उनी बताउँछन् ।

कुनै बेला नेपाल मेडिकल काउन्सिलमा २४ हजार चिकित्सक दर्ता भएका थिए । तर अहिले त्यो संख्या घटेर १३ हजारमा झरेको छ । मुलुकमा सेवा सुविधाको अभावका कारण चिकित्सकहरु समेत विदेशीन थालेका छन् । जसले गर्दा स्वास्थ्य उपचारबाट नागरिकले बञ्चित हुनु परेको छ । एउटा चिकित्सकले ५ देखि ७ जना विरामी हेर्नु पर्ने हुन्छ । तर सरकारी अस्पतालको कुरा गर्ने हो भने १ सयदेखि १ सय ५० जना भन्दा बढी विरामी एउटै चिकित्सकले हेर्नुपर्ने अवस्था छ ।

थप समाचार

राजनीतिमा आउने कुलमानको तयारी, उर्जामन्त्रीले अनावश्यक दुख दिएको आरोप

कार्यवाहक प्रधानमन्त्री सिंहले भेटे राष्ट्रपति पौडेल

७ दमकल प्रयोग गरेर नियन्त्रणमा लिइयो चन्द्रागिरिमा भएको आगलागी

साँखुको सलम्बुटारस्थित आश्रयस्थलमा टिपर छिर्‍यो, तीन जनाको मृत्यु

भिट्ठामोड सुख्खा बन्दरगाह निर्माणमा सहयोग गर्ने प्रचण्डको प्रतिबद्धता

हमासलाई ट्रम्पको चेतावनी‘बन्दी रिहा नगरेमा एउटा पनि सदस्य बाँकी रहने…